W lutym 1514 roku w Moskwie, został zawarty sojusz zbrojny przeciwko Polsce, ze strony Moskwy inicjatorem był Wielki Książe Moskiewski Wasyl III, od 2 lat prowadzący wojnę z Litwą, z pomocą wojsk obcych (głównie niemieckich i habsburskich, głównie artylerii)z drugiej strony podpisał go Król Niemiec i Cesarz Rzymski Maksymilian I, który  rywalizował z Jagiellonami  o sukcesję tronów czeskiego i węgierskiego, Sprzeciwiał się także oderwaniu Prus od Państwa Krzyżackiego i przyłączeniu ich do Polski.  Celem sojuszu było, wspomożenie militarne Wasyla III poprzez ciężkie uzbrojenie sprowadzone z Niemiec. W sojuszu obaj władcy zobowiązali się do:   wspólnego wystąpienia przeciwko Polsce i Litwie. Maksymilian I obowiązał się do pomocy Moskwie w zdobyciu Kijowa, Smoleńska i Połocka.

Zawarcie sojuszu wykorzystał Wielki Mistrz Zakonu Albert Hohenzollern, który od lat odmawiający królowi Polskiemu hołdu lennego, który uznał, że nadarza się okazja uderzenia na zaangażowane w konflikt z Wielkim Księstwem Moskiewskim państwo polsko-litewskie, te działania wpłynęły  niekorzystnie na pozycji międzynarodowej Polski. W liście do Biskupa Warmińskiego Fabiana, pisał Zygmunt I: ” w 1513″sądzilili, że nas moskal zje”

Polska i Litwa dokonały mobilizacji wojsk w sierpniu 1514 roku pod Mińskiem i ruszyły w kierunku Moskali, główna bitwa odbyła się pod Orszą 8 września którą wojska polsko-litewskie wygrały. Była to jedna z największy bitew ówczesnego okresu a obok Grunwaldu była to jedna z najważniejszych batalii epoki Jagiellonów.

Do bitwy  hetman wielki litewski Konstanty Ostrogski zmobilizował ok. 25 tys. żołnierzy, wspartych przez kilkanaście tysięcy jeźdźców wojewody kijowskiego Jerzego Herkulesa Radziwiłła oraz 5 tys. jazdy polskiej starosty trembowelskiego Janusza Świerczowskiego, a także piechotę zaciężną i artylerię. Ruszył naprzeciwko oddziałów moskiewskich, którymi dowodził Iwan Czeladnin których liczebność szacuje się na 80 tys. ludzi. Można przyjąć, że w bitwie brało udział ok 140 tyś. żołnierzy. Wojska polsko-litewskie, dzięki doskonałemu dowodzeniu przez  hetmana wielkiego litewskiego Konstantego Ostrogskiego, odniosły piękne zwycięstwo z minimalnymi stratami ok. 1-2 tyś. zabitych a moskwa  kilkanaście tysięcy !

autor nieznany

 Bezpośrednim skutkiem zwycięstwa orszańskiego, było rozbicie sojuszu niemiecko-moskiewskiego. Cesarz Maksymilian I jednostronnie wypowiedział traktat zaprzysiężony jeszcze 4 sierpnia 1514. W wyniku tego nastąpiło zbliżenie cesarstwa do państw Jagiellońskich, potwierdzone zawarciem porozumienia w czasie zjazdu wiedeńskiego w 1515.

Zjazd wiedeński w 1516  uregulował też stosunki polsko-niemieckie: cesarz Maksymilian I, uznał układy pomiędzy Polską a Krzyżakami i zerwał współpracę z Moskwą.

Maksymilian I. (A.Durer)